Hệ thống giáo dục của Bỉ dựa trên việc giảng dạy, nghiên cứu và phục vụ cộng đồng. Được phân chia giữa các vùng khác nhau của đất nước: Flanders, Wallonia và Brussels. Tùy thuộc vào khu vực bạn chọn học, các chương trình sẽ được giảng dạy bằng tiếng Pháp hoặc tiếng Hà Lan. Đối với các chương trình tiếng Anh, bạn có thể chứng minh năng lực ngôn ngữ của mình thông qua các bài kiểm tra ngôn ngữ TOEFL hoặc IELTS.
Cho đến năm 1965, hệ thống giáo dục của Bỉ vẫn theo cách tiếp cận giáo dục truyền thống của Pháp. Tuy nhiên, do những cải cách diễn ra trong những năm 1970, việc thành lập các cơ sở giáo dục mới đã được kích hoạt. Giáo dục sau đó được chia thành ngắn hạn và dài hạn và phản ánh đặc điểm giáo dục đại học đa dạng của Bỉ.
Tại Bỉ, bạn có thể tìm thấy các trường đại học tư thục, đại học công lập như Đại học Ghent, Đại học công giáo như KU Leuven hoặc các trường đại học miễn phí như Vrije Universiteit van Brussel (VUB). Trên thực tế, KU Leuven là một trong những trường đại học lâu đời nhất ở Châu Âu, được thành lập vào năm 1425.
Hệ thống giáo dục Bỉ được chia ra làm 2 phần:
1. Giáo dục phổ thông (Pre-higher Education)
Giáo dục phổ thông ở Bỉ bao gồm các trường tiểu học và trường trung học. Học sinh bắt đầu đi học ở trường tiểu học khi lên 6 tuổi. Sau 6 năm học ở đây, nếu qua được kỳ thi tốt nghiệp, học sinh sẽ có Bằng tốt nghiệp tiểu học (Getuigscrift van Lager Onderwijs). Khi đã hoàn thành chương trình tiểu học, ở độ tuổi 12, học sinh sẽ được học tại các trường trung học. Chương trình học ở các trường này kéo dài 6 năm. Trước khi ra trường, học sinh phải qua một kỳ thi và nhận Bằng tốt nghiệp trung học (Diplopma van Secundair Onderwijs).
Ngoài các trường trung học thông thường, hệ thống giáo dục Bỉ còn có các trường trung học chuyên như trường chuyên về các môn nghệ thuật (KSO), chuyên về các môn kỹ thuật (TSO), trường dạy nghề (BSO), riêng chương trình học ở các trường BSO kéo dài 7 năm và học sinh sẽ tốt nghiệp năm lên 19 tuổi. Tại các trường chuyên nghiệp (CDO), học ính sẽ được học chương trình giáo dục bán thời gian, thời gian của các chương trình học ở đây là 3 năm (bắt đầu khi học sinh 15 tuổi và kết thúc khi 18 tuổi).
Giáo dục ở các trường trung học thông thường dành cho học sinh từ 12 đến 18 tuổi, được chia làm 4 nhánh: ASO (thông thường); TSO (Kỹ thuật); KSO (nghệ thuật) và BSO (dạy nghề). Mỗi nhánh trên được chia làm 3 giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài 2 năm. Học sinh có thể học càng nhiều môn càng tốt trong suốt chương trình giáo dục cơ bản ở 2 năm đầu. Từ năm thứ 3 và thứ 4 của trường trung học, học sinh có thể lựa chọn để học ở trường AS.
2. Giáo dục bậc cao (Higher Education):
Giáo dục trong trường đại học được chia làm 4 giai đoạn.
Giai đoạn 1: Sinh viên có thể lấy được bằng Kandidat sau khi hoàn thành các khoá học cơ bản trong vòng 2 đến 3 năm. Trong các lĩnh vực Triết học, Thần học và Pháp luật, sinh viên được trao bằng Baclaurenus.
Giai đoạn 2: yêu cầu sinh viên phải học thêm 2 đến 3 năm nữa, bằng được trao giai đoạn này là Licentiaat, nó cho phép sinh vien có thể tìm việc làm hoặc làm nghiên cứu.
Giai đoạn 3: cùng thời gian hoặc sau khi sinh viên học xong giai đoạn 2, sinh viên có thể lấy được bằng và được phép dạy nhiều môn học ở trường trung học.
Giai đoạn 4: là giai đoạn dành cho tiến sĩ. Bằng tiến sĩ sẽ được trao cho học viên khi họ bảo vệ được luận án tiến sĩ sau 2 năm có bằng đại học ở giai đoạn dưới (Ví dụ như bằng Licentiaat). Hoặc trong một số trường hợp, bằng tốt nghiệp của trường Hogescholen cũng có thể được chấp nhận.
Nghiên cứu Cử nhân ở Bỉ
Bằng cử nhân ở Bỉ hoặc các nghiên cứu giai đoạn 1 được hoàn thành trong vòng 3 năm của các nghiên cứu toàn thời gian và hoàn thành 180 tín chỉ ECTS. Sự khác biệt có thể áp dụng trong các bằng cấp được trao tùy thuộc vào lĩnh vực nghiên cứu. Để biết thêm thông tin chi tiết, liên hệ trực tiếp với trường đại học mà bạn lựa chọn.
Nghiên cứu Cử nhân ở Vùng Flanders
Hệ thống giáo dục đại học Flemish (dạy bằng tiếng Hà Lan) bao gồm 18 cơ sở giáo dục được tài trợ công khai: 5 trường đại học và 13 trường cao đẳng đại học vừa và nhỏ về khoa học ứng dụng và nghệ thuật. Các bằng cấp được cung cấp chủ yếu bằng tiếng Hà Lan.
Trong hệ thống đại học Flemish, bạn có thể lựa chọn học:
- Bằng Cử nhân chuyên nghiệp (180 tín chỉ): Loại bằng cấp này kết hợp các khóa học lý thuyết và thực hành, bao gồm cả thực tập bắt buộc.
- Bằng Cử nhân Học thuật (180 tín chỉ): Bằng Cử nhân này được cung cấp bởi một trường đại học, Học viện Hàng hải Antwerp hoặc Trường Nghệ thuật. Trọng tâm là giáo dục lý thuyết và nó chuẩn bị cho sinh viên cho các nghiên cứu cấp độ Thạc sĩ.
- Bằng Cử nhân Nâng cao (60 tín chỉ): Bằng Cử nhân Nâng cao được cấp tại Đại học Khoa học Ứng dụng. Nó cung cấp cho sinh viên nhiều kiến thức chuyên môn hơn trong lĩnh vực của họ.
Nếu bạn không nói được tiếng Hà Lan nhưng bạn muốn học ở Flanders, đừng nản lòng. Đại học Vrije ở Amsterdam cung cấp khóa học hè tiếng Hà Lan trực tuyến có thể chuẩn bị cho việc học tập của bạn tại Bỉ. Nếu bạn phải có trình độ tiếng Hà Lan cao để nhập học, thì bạn nên cân nhắc việc tham gia kỳ thi NT2-II của Hà Lan .
Nghiên cứu Cử nhân ở Vùng Wallonian và Brussels
Khu vực nói tiếng Pháp của Bỉ cung cấp bằng cấp từ các trường đại học, cao đẳng đại học và trường nghệ thuật. Các chương trình được giảng dạy bằng tiếng Pháp.
Ở đây bạn có thể chọn học:
- Bằng Cử nhân Chuyên nghiệp (180 ECTS): Loại bằng cấp này bao gồm đào tạo thực hành và nó đủ điều kiện cho bạn làm nghề sau khi hoàn thành chương trình học của bạn.
- Bằng Cử nhân Chuyển tiếp (180 ECTS): Bằng cấp mang tính lý thuyết và học thuật cao hơn, giúp bạn chuẩn bị cho các nghiên cứu sâu hơn như bằng Thạc sĩ.
- Bằng Cử nhân Nâng cao (180 ECTS): Bằng này bổ sung cho bằng Cử nhân đầu tiên có thể nhận được sau khi đã hoàn thành thành công bằng Cử nhân ban đầu.
Nắm bắt cơ hội và học tiếng Pháp trước khi bạn đến thăm vùng Wallonian hoặc Brussels để học tập, bằng cách tham gia một khóa học tiếng Pháp trước đó. Hơn nữa, bạn có thể chứng minh khả năng tiếng Pháp của mình thông qua các kỳ thi DELF hoặc DALF .
Thời gian học Thạc sĩ trong Hệ thống Giáo dục Bỉ là bao lâu?
Bằng Thạc sĩ ở Bỉ hoặc nghiên cứu chu kỳ thứ hai được hoàn thành trong khoảng một hoặc hai năm học toàn thời gian và hoàn thành 60-120 tín chỉ ECTS. Rất nhiều trường đại học của Bỉ cung cấp các chương trình giảng dạy bằng tiếng Anh ở cấp độ Thạc sĩ, ở cả ba khu vực. Cả ở khu vực nói tiếng Hà Lan và tiếng Pháp, bạn có thể tìm thấy hai loại bằng cấp sau đại học:
- Bằng Thạc sĩ (60-120 ECTS): Loại bằng cấp này tập trung nhiều vào kiến thức khoa học và nghiên cứu học thuật. Bạn có thể đăng ký học Thạc sĩ ở Bỉ sau khi hoàn thành chương trình Cử nhân của mình.
- Bằng Thạc sĩ Nâng cao (60-120 ECTS): Bằng Thạc sĩ Nâng cao cung cấp chương trình đào tạo chuyên biệt hơn cho những sinh viên tiếp tục học sau khi đã lấy được bằng Thạc sĩ ban đầu.
Các nghiên cứu tiến sĩ trong Hệ thống giáo dục Bỉ
Bằng tiến sĩ ở Bỉ hoặc nghiên cứu chu kỳ thứ 3 được ưa thích bởi những sinh viên có kỹ năng học tập xuất sắc, những người muốn theo đuổi sự nghiệp học tập. Trong cấp độ nghiên cứu này, một sinh viên hoặc nhà nghiên cứu nên tham gia các khóa học nghiên cứu và hoàn thành một dự án luận án Tiến sĩ khi kết thúc nghiên cứu của họ.
Sau khi bạn hoàn thành đề xuất nghiên cứu của mình, đã đến lúc tìm một người giám sát luận án cho lĩnh vực nghiên cứu mà bạn quan tâm. Bằng Tiến sĩ kéo dài khoảng bốn năm cho phần lớn các chương trình được cung cấp ở Bỉ. Tuy nhiên, có một số có thể kéo dài đến sáu năm, tùy thuộc vào ngành học và cơ sở giáo dục.
Đối với các trường đại học Flemish nói tiếng Hà Lan, bạn có thể liên hệ trực tiếp với các trường đại học mà bạn lựa chọn.
Khu vực nói tiếng Pháp có 21 cơ sở đào tạo Tiến sĩ để lựa chọn và được hỗ trợ bởi Quỹ Nghiên cứu Khoa học (FRS – FNRS).