Các ngành học được chú trọng đặc biệt ở Ý bao gồm thời trang, thiết kế, kỹ thuật, nghệ thuật & nhân văn, y học và kinh doanh,… với các chương trình đào tạo chất lượng cao tại Milan, Rome và Bologna.
Ở bài viết này duhocvic.com sẽ tổng hợp, phân tích và đưa ra các gợi ý để bạn lựa chọn ngành học phù hợp khi du học tại Ý, tập trung vào chất lượng đào tạo – cơ hội việc làm – liên quan đến chính sách nhập cư tay nghề. Bài này hơi dài, bạn có thể lưu lại đọc dần nhé.
Tổng quan nhanh về du học và thị trường lao động Ý
Ý là một trong những hệ thống đại học lâu đời nhất thế giới (Đại học Bologna ra đời từ thế kỷ 11) và hiện có hơn 90 trường đại học, trong đó nhiều trường nằm trong top 200–300 thế giới theo QS/THE. Các khối ngành mạnh bao gồm: kiến trúc – thiết kế – nghệ thuật, kỹ thuật, y – sinh – dược, kinh tế – quản trị, và gần đây là CNTT, AI, dữ liệu.
Về thị trường lao động, số liệu OECD và EURES cho thấy tỷ lệ việc làm ở Ý khoảng 61–63% và đang tăng sau giai đoạn suy thoái, với khoảng 25,5 triệu người tham gia thị trường lao động vào năm 2023.
ISTAT ghi nhận tỷ lệ thất nghiệp chung giảm còn 5,9% tháng 2/2025 – thấp nhất từ 2007. Tuy vậy Ý vẫn thiếu hụt kỹ năng trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là CNTT, kỹ thuật, y tế, xây dựng, năng lượng xanh; khoảng 45% nhu cầu tuyển dụng bị thiếu người phù hợp, tương đương hơn 2,4 triệu vị trí chưa lấp đầy.
Đối với sinh viên ngoài EU, cơ hội ở Ý gắn mạnh với:
- Blue Card EU & giấy phép làm việc cho lao động trình độ cao (highly-qualified worker), ưu tiên các ngành STEM, y tế, CNTT, kỹ thuật.
- Các chương trình visa lao động theo hạn ngạch (Decreto Flussi) mỗi năm, ngày càng mở rộng cho lao động có kỹ năng.
Từ bức tranh đó, nếu bạn du học Ý, nên ưu tiên các nhóm ngành:
- Kiến trúc – Thiết kế – Thời trang – Mỹ thuật ứng dụng
- Kỹ thuật (cơ khí, tự động hóa, năng lượng, xây dựng, hàng không…)
- Công nghệ thông tin, AI, khoa học dữ liệu
- Y – dược – sức khỏe (bao gồm điều dưỡng, phục hồi chức năng)
- Kinh tế – quản trị – du lịch – hospitality
- Năng lượng tái tạo – môi trường – nông nghiệp công nghệ cao
Bây giờ Vic sẽ đi chi tiết từng nhóm ngành: đầu tiên là thế mạnh đào tạo, sau đó là nhu cầu việc làm & liên quan nhập cư.
1. Kiến trúc, thiết kế, thời trang và nghệ thuật
Vì sao nên học khối sáng tạo tại Ý?
Ý được xem là “cái nôi” của kiến trúc châu Âu, thời trang cao cấp, và thiết kế công nghiệp. Nhiều thành phố như Milan, Florence, Venice, Rome là trung tâm toàn cầu về kiến trúc, thời trang (Milan Fashion Week), thiết kế nội thất, đồ gia dụng, xe hơi.
Theo QS Rankings, các trường Ý như Politecnico di Milano, Politecnico di Torino, Sapienza University of Rome, IUAV Venezia, University of Bologna thường xuyên nằm trong top thế giới về Architecture và Art & Design.
Điều này có vài lợi thế:
- Chương trình mạnh về studio, project-based, làm việc với doanh nghiệp (nhãn hàng thời trang, hãng xe, hãng nội thất).
- Giảng viên phần lớn là kiến trúc sư, nhà thiết kế đang hành nghề, tạo mạng lưới nghề nghiệp rất tốt.
- Hệ sinh thái start-up thiết kế, thời trang và luxury rất sôi động tại Milan, Turin, Florence.
Ngành tiêu biểu
Kiến trúc (Architecture)
Các trường tiêu biểu là Politecnico di Milano, Politecnico di Torino, Sapienza Roma, IUAV Venezia, Bologna. Hướng chuyên sâu mà sinh viên có thể theo đuổi là kiến trúc bền vững (sustainable architecture), urban planning, heritage conservation (bảo tồn di sản), interior architecture.
Cơ hội việc làm: Ý và EU thiếu kiến trúc sư có hiểu biết về công trình xanh, tái tạo đô thị, kết hợp bảo tồn di sản. Nhu cầu cao tại Bắc Ý (Milan, Turin, Bologna) và các nước lân cận EU trong xây dựng, quy hoạch, bất động sản.
Thiết kế công nghiệp & sản phẩm
Ý là quê hương của nhiều hãng thiết kế công nghiệp, nội thất, xe hơi (Ferrari, Lamborghini, Vespa, Kartell…). Chuyên ngành thường có tên:
- Industrial Product Design
- Interior & Furniture Design
- Automotive & Transportation Design
Sinh viên thường được làm dự án với doanh nghiệp, tham gia các triển lãm như Salone del Mobile ở Milan.
Việc làm: nhu cầu cho designer có kỹ năng CAD, 3D, UX, sustainability design đang tăng; kỹ sư – designer làm việc trong ngành xe điện, nội thất thông minh, thiết bị gia dụng cao cấp được săn đón trong khối EU.
Thời trang (Fashion Design, Fashion Management)
Milan nằm trong top 4 kinh đô thời trang thế giới. Nhiều trường công và tư (Polimi, NABA, IED, Marangoni…) có chương trình:
- Fashion Design, Textile Design
- Fashion Styling, Fashion Communication
- Luxury Brand Management
Sinh viên có cơ hội thực tập tại các thương hiệu và tham gia các tuần lễ thời trang, show thực tế.
2. Kỹ thuật (Engineering) – thế mạnh truyền thống và nhu cầu thiếu hụt
Vì sao nên học kỹ thuật tại Ý?
Ý là nền kinh tế công nghiệp lớn, mạnh về:
- Cơ khí chế tạo, ô tô, hàng không, máy công nghiệp
- Điện – điện tử, tự động hóa, robot
- Xây dựng – hạ tầng – giao thông
- Năng lượng (đặc biệt là năng lượng tái tạo, lưới điện thông minh)
Theo nhiều bảng xếp hạng, Politecnico di Milano, Politecnico di Torino, University of Bologna, Sapienza… nằm trong nhóm mạnh nhất EU về mechanical, civil, electrical, aerospace engineering.
Cedefop (cơ quan về kỹ năng của EU) dự báo đến 2025, Ý sẽ có thiếu hụt lớn ở nhóm “technicians and associate professionals” – gồm kỹ sư ứng dụng, kỹ thuật viên trình độ cao – do nhu cầu tăng và lực lượng lao động già hóa.
Ngành kỹ thuật tiêu biểu
Kỹ thuật cơ khí và chế tạo
Học về thiết kế máy, sản xuất tự động, robot công nghiệp, cơ điện tử (mechatronics). Ứng dụng rộng trong ngành ô tô, máy công nghiệp, sản xuất thiết bị, robot, đóng tàu.
Thị trường lao động: EU đang thiếu kỹ sư cơ khí có kỹ năng CAD/CAE, robot, IoT trong sản xuất (Industry 4.0). Ý có nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng công nghệ cao trong vùng Lombardy, Emilia-Romagna, Piedmont.
Kỹ thuật xây dựng – công trình
Học cấu trúc, vật liệu, cầu đường, kết cấu, địa kỹ thuật, quản lý dự án xây dựng. Nhiều chương trình lồng ghép nội dung sustainable construction, chống động đất (do Ý nằm trong vùng có động đất).
Nhu cầu: thiếu hụt lao động lành nghề trong xây dựng, từ kỹ thuật viên đến kỹ sư, do đầu tư hạ tầng, cải tạo công trình cũ, năng lượng.
Kỹ thuật năng lượng, môi trường
Tập trung vào năng lượng tái tạo (gió, mặt trời, sinh khối), lưới điện thông minh, công nghệ môi trường, xử lý nước, chất thải. Gắn với chiến lược chuyển dịch sang nền kinh tế xanh của EU.
Cedefop và OECD đều nhấn mạnh nhu cầu tăng của các nghề liên quan green economy và kỹ sư môi trường, năng lượng.
3. Công nghệ thông tin, AI và khoa học dữ liệu
Xu hướng và nhu cầu
Giống như phần còn lại của EU, Ý thiếu nhân lực IT nghiêm trọng. Nhiều báo cáo chỉ ra tỷ lệ vị trí tuyển IT/ICT không tìm được người cao hơn hẳn trung bình. Các kỹ năng hot: lập trình web/app, cloud, cybersecurity, data analytics, AI, machine learning.
Nhiều trường đại học Ý đã mở rộng chương trình dạy bằng tiếng Anh về:
- Computer Science, Artificial Intelligence
- Data Science & Business Analytics
- Cybersecurity, Software Engineering
Ngành tiêu biểu
Khoa học máy tính
Bạn sẽ học các nền tảng: cấu trúc dữ liệu, thuật toán, hệ điều hành, mạng, cơ sở dữ liệu, song song với các môn hiện đại như cloud, web development, mobile, AI.
Việc làm: lập trình viên, software engineer, devops, hệ thống, v.v… Thị trường Ý có nhu cầu lớn ở cả công ty nội địa và chi nhánh của tập đoàn quốc tế, đặc biệt tại Milan, Turin, Rome, Bologna.
Trí tuệ nhân tạo & khoa học dữ liệu
Nhiều trường mở các chương trình thạc sĩ như “Artificial Intelligence and Data Engineering”, “Data Science and Business Informatics”… tập trung:
- Machine learning, deep learning
- Big data, cloud analytics
- Ứng dụng trong công nghiệp, tài chính, y tế, marketing.
Ở châu Âu, các nghề data scientist, ML engineer, AI specialist đang nằm trong top nghề có nhu cầu cao nhất.
4. Y, dược, điều dưỡng và ngành sức khỏe
Bức tranh nhân lực y tế tại Ý và EU
Châu Âu đang già hóa nhanh; báo cáo của nhiều tổ chức châu Âu cho thấy thiếu bác sĩ, y tá, chuyên gia chăm sóc dài hạn và phục hồi chức năng ở nhiều nước, trong đó có Ý.
Khi dân số già đi, nhu cầu: Điều dưỡng (Nursing); Kỹ thuật viên vật lý trị liệu, phục hồi chức năng; Chuyên viên chăm sóc người cao tuổi tăng mạnh, nhiều vị trí khó tuyển.
Ngành học cụ thể
Y đa khoa (Medicine & Surgery)
Ý có một số chương trình Medicine & Surgery dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh, tuyển sinh quốc tế (IMAT exam). Các trường như University of Bologna, Sapienza, University of Milan, Pavia, Padova… đều nổi tiếng.
Tuy nhiên: Đường trở thành bác sĩ và ở lại làm việc khá dài và phức tạp, cần đạt yêu cầu ngôn ngữ Ý cao, thi chuyên khoa, giấy phép hành nghề. Không phải lựa chọn nhanh để định cư, nhưng là lựa chọn phù hợp nếu bạn thực sự muốn theo nghề y ở EU.
Điều dưỡng, vật lý trị liệu, phục hồi chức năng
Nhiều quốc gia EU thiếu điều dưỡng nên bằng cấp được đánh giá cao nếu chương trình đáp ứng chuẩn châu Âu.
Nhân sự y tế, đặc biệt điều dưỡng, vật lý trị liệu thường được ưu tiên trong chính sách tiếp nhận lao động do thiếu hụt, nhưng điều kiện công nhận bằng cấp và yêu cầu ngôn ngữ khá khắt khe.
Khuyến nghị: Chọn khối sức khỏe chỉ khi bạn thực sự đam mê, sẵn sàng học ngôn ngữ và chấp nhận con đường dài.
5. Kinh tế, quản trị, du lịch và hospitality
Lợi thế của Ý trong các ngành kinh tế – du lịch
Ý là một trong những điểm đến du lịch lớn nhất thế giới, đóng góp tỷ trọng lớn trong GDP và việc làm. Các thành phố như Rome, Venice, Florence, Milan, Naples thu hút lượng khách khổng lồ hàng năm.
Bên cạnh đó, Ý phủ kín các ngành:
- Kinh tế học, tài chính, quản trị kinh doanh (Business Administration, Management)
- International Economics, European Affairs
- Tourism Management, Hospitality, Event Management
Nhiều trường Ý nằm trong các bảng xếp hạng tốt về Business & Management ở châu Âu, đặc biệt là Bocconi (Milan), Luiss (Rome), Polimi Graduate School of Management…
Ngành tiêu biểu
Quản trị kinh doanh, kinh tế quốc tế
Với các ngành như: kinh tế vi mô – vĩ mô, tài chính, marketing, nhân sự, logistics, digital business. Ý phù hợp cho sinh viên muốn làm việc tại doanh nghiệp châu Âu, đặc biệt trong lĩnh vực luxury, thời trang, sản xuất công nghiệp.
Quản trị du lịch – khách sạn
Học về quản lý khách sạn, chuỗi dịch vụ, event, marketing du lịch, phát triển điểm đến. Có rất nhiều cơ hội thực tập tại khách sạn, resort, công ty tour quốc tế, hãng tàu biển, đặc biệt trong mùa cao điểm du lịch.
Nhu cầu lao động trong du lịch – khách sạn luôn cao, đặc biệt là lao động thời vụ.
Tuy nhiên, phần lớn công việc trong ngành này không thuộc nhóm “lao động trình độ cao” theo nghĩa của Blue Card, trừ khi bạn lên mức quản lý, giám đốc. Nếu mục tiêu chính của bạn là trải nghiệm, phát triển kỹ năng mềm, làm việc đa văn hóa, đây là lựa chọn rất tốt; còn nếu ưu tiên định cư tay nghề, bạn nên cân nhắc kỹ.
6. Năng lượng tái tạo, môi trường và nông nghiệp công nghệ cao
Vì sao đây là hướng nên chú ý?
EU đặt mục tiêu trung hòa carbon, nên đầu tư mạnh vào năng lượng tái tạo, giao thông xanh, công nghệ sạch. Nhiều dự án được tài trợ bởi EU và chính phủ Ý, tạo ra nhu cầu lớn cho kỹ sư môi trường, kỹ sư năng lượng, chuyên gia quản lý môi trường, kỹ sư nông nghiệp công nghệ cao.
Ý cũng có lợi thế về nông nghiệp, rượu vang, thực phẩm với nhiều viện nghiên cứu về agri-food, agritech.
Ngành tiêu biểu
- Environmental Engineering / Environmental Science – xử lý nước, chất thải, đánh giá tác động môi trường, quy hoạch bền vững.
- Renewable Energy Engineering – turbine gió, hệ thống mặt trời, pin lưu trữ, lưới điện thông minh.
- Agri-food Science & Technology – khoa học thực phẩm, an toàn thực phẩm, nông nghiệp thông minh, chuỗi cung ứng.
Những ngành này nằm trong dòng chảy chuyển đổi xanh, được EU và Ý ưu tiên đầu tư, nên cơ hội việc làm trung – dài hạn khá tích cực. Nếu bạn đạt trình độ chuyên gia/kỹ sư, đây là nhóm ngành dễ kết hợp với Blue Card hoặc visa lao động tay nghề cao.
Chính sách cho sinh viên quốc tế, cơ hội ở lại Ý – nhưng cần lưu ý gì?
Sinh viên ngoài EU sau khi tốt nghiệp có thể xin chuyển sang giấy phép tìm việc làm (thường gọi là “permesso di soggiorno per ricerca lavoro”) trong thời hạn nhất định để tìm công việc phù hợp. Nếu tìm được công việc ở trình độ cao (đại học/trên đại học, lương đáp ứng yêu cầu), bạn có thể nộp giấy phép lao động trình độ cao hoặc EU Blue Card.
Mỗi năm Ý ban hành Decreto Flussi quy định hạn ngạch và loại hình lao động được tiếp nhận; xu hướng gần đây là ưu tiên hơn cho lao động có kỹ năng.
Bảng tóm tắt: Nhóm ngành nên học tại Ý
| Nhóm ngành | Lý do mạnh về giáo dục | Nhu cầu việc làm & xu hướng | Liên quan chính sách nhập cư tay nghề |
|---|---|---|---|
| Kiến trúc, thiết kế, thời trang | Trường top thế giới (Polimi, IUAV, Sapienza…), môi trường sáng tạo, gắn với di sản và công nghiệp thời trang – luxury. | Nhu cầu designer, kiến trúc sư biết sustainable design, công nghiệp văn hóa – sáng tạo tăng. | Không phải ngành shortage điển hình nhưng nếu lên tầm chuyên gia, lương cao có thể xin giấy phép lao động trình độ cao/Blue Card. |
| Kỹ thuật (cơ khí, điện, xây dựng, năng lượng) | Đại học kỹ thuật Ý rất mạnh, nhiều chương trình tiếng Anh, liên kết công nghiệp. | Thiếu hụt kỹ sư, technicians rõ rệt theo Cedefop; nhu cầu lớn trong sản xuất, xây dựng, năng lượng. | Thuộc nhóm lao động trình độ cao điển hình; dễ gắn với Blue Card/visa làm việc nếu có job phù hợp |
| CNTT, AI, Data | Chương trình mới, dạy bằng tiếng Anh, hợp tác với công ty công nghệ. | Thiếu hụt nhân lực IT trên toàn Ý và EU, đặc biệt AI, data, cybersecurity. | Rất phù hợp cho visa lao động trình độ cao; lương dễ đạt ngưỡng yêu cầu hơn nhiều ngành khác. |
| Y, điều dưỡng, phục hồi chức năng | Hệ thống y tế công lớn, nhiều bệnh viện & trường y lâu đời. | Dân số già => thiếu điều dưỡng, bác sĩ, chuyên viên phục hồi chức năng. | Có thể được ưu tiên, nhưng yêu cầu công nhận bằng cấp & tiếng Ý cao; lộ trình phức tạp. |
| Kinh tế, quản trị, du lịch, hospitality | Bocconi, Luiss, Polimi GSoM… nổi tiếng; lợi thế lớn về du lịch – dịch vụ. | Nhu cầu lao động dịch vụ, du lịch cao; nhưng phần nhiều là vị trí không cần bằng ĐH. | Chỉ thực sự mạnh về nhập cư nếu bạn lên được vị trí quản lý cao, chuyên gia. |
| Năng lượng tái tạo, môi trường, agri-food | Gắn với định hướng xanh và ngành thực phẩm, nông nghiệp mạnh của Ý. | Được hưởng lợi từ đầu tư xanh và chuyển dịch năng lượng của EU, nhu cầu tăng. | Dễ chứng minh là “kỹ năng chiến lược” khi xin giấy phép lao động trình độ cao. |